به علم ایجاد (نوشتن) برنامه های کاربردی به زبان های کامپیوتری «برنامه نویسی» گفته میشود. شغل برنامهنویسی کامپیوتر
برنامه نویس کامپیوتر کسی است که برنامه هایی را برای کاربردی کردن در کامپیوتر یا کنترل و بهبود سیستم های نرمافزاری کامپیوتر مینویسد.
ابتکار، قدرت تخیل و تفکر منطقی دارد: برای طراحی راهحل ها و پیشگیری از خطاها و تولید محصولات جدیدتر، متنوع تر و با کیفیت تر، تفکر خلاقانه لازم است. برنامهنویسان سیستم باید توانایی کار کردن روی الگوریتم ها، مفاهیم انتزاعی و تحلیل فنی را هم داشته باشند.
قدرت برقراری ارتباط با سایر افراد گروه را دارد: از آنجا که در بسیاری موارد برنامه نویسان به صورت گروهی کار می کنند و با کاربرها سروکار دارند، باید قادر به برقراری ارتباط با کارمندان غیر فنی هم باشند. تازه کارها ممکن است به تنهایی روی یک برنامه اولیه کار کنند یا به همراه برنامه نویسان با تجربه و به صورت گروهی به کار گرفته شوند.
اطلاعات خود را به روز نگه می دارد: به علت رشد سریع فناوری، برنامه نویسان با شرکت در دورههای مکرر بازآموزی و وب گردی با تازههای تخصص خود و تکنیکهای روز آشنا می شوند.
آموزش برنامه نویسی در سطوح مختلف، از کلاسهای آموزشی موسسات فنی تا تحصیل در مقطع متوسطه، در هنرستان و همچنین دانشگاه انجام می شود. در هنرستانها این رشته به صورت تخصصی و با نام برنامه نویسی ارائه می شود اما علاقه مندان به تحصیل در دانشگاه می توانند این حرفه را تا مقطع دکتری دریکی از شاخههای مهندسی کامپیوتر یا علوم کامپیوتر دنبال کنند.
موسسات معمولا به میزان دانش فرد در زبانهای برنامه نویسی توجه دارند و برنامه نویسان نیز می توانند در یک یا چندین زبان برنامه نویسی مدرک بگیرند. برای کاریابی در صورتی که فرد مدرک نداشته باشد، باید از تجربه کاری زیادی برخوردار باشد. حتی در مورد کسانی که مدرک برنامه نویسی هم دارند، استخدام کنندگان بر داثتن تجربه کاری مرتبط به عنوان اصلیترین مسئله بسیار تاکید میکنند.
برنامه نویسان برای پیشرفت می توانند ابتدا در حوزۀ پشتیبانی برنامه های کاربردی و نرم افزارها فعالیت کنند تا پس از چند سال از نظر تخصص به حدی از مهارت و تجربه دست یابند که بتوانند برنامه نویسی پروژههای بزرگ را از ابتدا به دست بگیرند. از عوامل موثر بر برنامه نویسی حرفهای، شناخت کامل از نیازمندیهای پروژهای است که برنامه برای آن نوشته می شود؛ به عنوان مثال، شناسایی نیازمندی های کارمندان و مشتریان بانک در برنامه نویسی برای خدمات بانکی.
برنامهنویسان به دو دسته تقسیم میشوند: برنامهنویس اجرایی و برنامهنویس سیستم. برنامهنویسان اجرایی، برای اجرای یک کار خاص- مثلا صورتبرداری از کالاها در یک شرکت برنامه مینویسد یا ممکن است بازنگری یک نرمافزار را به عهده بگیرند.برنامهنویسان سیستم برای کنترل نرم افزاری سیستمهای رایانه ای از جمله سیستمهای عامل، سیستم های شبکه و سیستم های بانک ممکن است به خدمت گرفته شوند اما بیشترین فرصتهای شغلی در نرم افزارها را به عهده دارند. تعداد زیادی از برنامه نویسان هم در شرکت های ارائه کننده خدمات مهندسی و مدیریتی، شرکتهای مخابراتی، ترلیدکنندههای رایانه و تجهیزات دفتری، موسسات مالی، شر کت های بیمه، موسسات آموزشی و ادارات دولتی به کار مشغولاند.
بسیاری از برنامه نویسان رایانه به صورت موقتی و قراردادی یا برای ارائه خدمات مشاورهای به خدمت گرفته میشوند. مثلا یک شرکت خرید و فروش ممکن است برای راه اندازی یک سیتم جدید مدیریت خدمات رسانی به مشتریان، به کار چندین برنامه نویس به صورت موقت نیاز داشته باشد. این نحوه کار کردن به شرکت ها اجازه می دهد که برحسب نیاز کاریشان افرادی با تخصصهای خاص و معمولا آشنا به آخرین فناوریها را به کار گیرند. در این صورت، قرارداد کاری آن ها ممکن است چند هفته ای یا حتی چند ساله باشد.
برنامه نویسان با توجه به هدف برنامه نویسی ممکن است از زبان های متفاوتی استفاده کنند. در عمل، این افراد عنوان خود را از برنامهای که به آن مسلط اند _ مانند برنامه نویسی جاوا، نوع کار یا محیطی که در آن کار می کنند، می گیرند؛ مانند برنامه نویس بانک داده ها، برنامهنویسی پردازنده مرکزی یا برنامه نویسی اینترنت(تحت وب).
بسیاری از برنامه نویسان برای تحویل به موقع پروژه ها و حل کردن مسائل مهم کاری، مجبور به کار کردن برای ساعت های طولانی و اضافه کاری هستند. با توجه به فناوریهای روز، ارتباط از راه دور برای بسیاری از متخصصان رایانه از جمله برنامه نویسان به صورت امری عادی در آمده است.با گسترش شبکه های رایانهای، برنامه نویسان بیشتری توانایی ارتباط از راه دور با رایانههای مشتریان را برای برطرف کردن ایرادها و مشکلات پیش آمده به دست آوردهاند. ارتباط برنامه نویسان با سایر حرفهها بنابر زمینه کاری آن ها متفاوت است. برای مثال، برنامه نویسان سیستم های بانکی با کارمندان بانک و برنامه نویسان وب با گرافیست ها ارتباط کاری دارند.
نوشتن دستورالعملهایی با جزئیات کامل و آزمایش و پشتیبانی آنها
طراحی و آزمایش ساختارهای منطقی برای حل کردن مسائل توسط رایانه
تبدیل دستورالعملها به رمزهای یکی از زبان های برنامه نویسی کامپیوتر
رفع اشتباهات برنامه ها؛ به این کار اشکال زدایی (یباگ) میگویند. برنامه نویسان ممکن است عملیات اشکال زدایی را تا زمانی که از برنامه استفاده میشود (مثلا چندین سال)، ادامه دهند.
به دلیل وجود زمینه کاری گسترده فرصت های شغلی زیادی برای برنامه نویسان فراهم است. یک برنامه نویس متبحر هیچ گاه بیکار نمی ماند؛ زیرا کمتر حرفهای است که به برنامه نویسی نیاز نداشته باشد.
برنامه نویسی یک کار تمام وقت و حساس با فعالیت ذهنی و مسئولیت سنگین است. برنامه نویسان حرفهای در تمام مدت روز و هفت روز هفته به کار خود فکر میکنند. آنها باید ساعت های زیادی را جلوی رایانه به تایپ کردن مشغول باشند که این کار آن ها را مستعد خستگی چشم، کمردرد و مشکلات دست و مچ دست میکند. متاسفانه رقابت ناسالمی در دنیای حرفهای برنامه نویسی وجود دارد که باعث افزایش فشار روانی این شغل میشود.
برنامه نویسی را می توان شغل قرن بیست و یکم نامید؛ زیرا کمتر حرفه ای بدون نیاز به آن میتواند مسیر توسعه را در دنیای الکترونیکی امروز طی کند. دنیای امروز که با سرعت بسیار در حال پیشرفت است، فناوری رایانه را به عنوان ابزاری مهم در دست دارد اما برای استفاده از این ابزار نیازمند برنامه نویسان حرفه ای است که دستورالعملها را برای آن اجرایی کنند. وجود برنامه نویسان حرفه ای با تخصصهای مختلف برای توسعه صنعت، تجارت و … لازم است.
به شرکتهای تولید نرم افزار مراجعه و با متخصصان این رشته گفت وگو کنید. مطالعه کتاب «فرهنگ تشریحی اصطلاحات کامپیوتری میکروسافت» نیز بسیار مفید است.
منبع: فرهنگنامه مشاغل