شغل کارشناسی فرش

شغل کارشناسی فرش:

به دانش بررسی مبانی علمی و نظری فرش کارشناسی فرش می‌گویند. شغل کارشناسی فرش یک شغل هنری است.

کارشناس فرش کیست؟

‌«کارشناس فرش» کسی است که دربارۀ تاریخچه فرش، جامعه شناسی آن، انواع بافت، ابزار بافت، طراحی، رنگ و الیاف فرش اطلاعات زیادی دارد و با استفاده از اطلاعات و مهارت‌های خود در زمینه‌های تخصصی فرش مانند تولید و بافت، طراحی، رنگرزی، و مرمت انواع فرش فعالیت می‌کند.

ویژگی‌های کارشناس فرش:

خلاق، نوآور و علاقه‌مند به هنر است: فرش بافی و شناسایی فرش ارزشمند یک هنر است. افرادی که در این حرفه مشغول به کارند، باید از ذوق و خلاقیت بهره‌مند باشند و همواره بتوانند طرح‌های نو و اصیل بومی ارائه کنند.
صبور و با پشتکار بسیار است: رسیدن به هدف در این حرفه به صرف زمان و انرژی بسیار نیاز دارد. کارشناسان فرش هیچ وقت خسته نمی‌شوند و با پشتکار فعالیت خود را ادامه می‌دهند.

ورود به شغل کارشناسی فرش:

برای ورود به این شغل می‌توانید در هنرستان و در شاخه کار و دانش، رشته هنر فرش یا طراحی و نقاشی فرش بخوانید و سپس وارد دانشگاه شوید. گرایش‌های این رشته در دانشگاه در مقطح کاردانی: فرش دستباف، مقطع کارشناسی: بافت، رنگرزی و طراحی، و در مقطع کارشناسی ارشد: طراحی، مواد اولیه و رنگرزی، اقتصاد و مدیریت فرش است. مراکز آموزشی بسیاری نیز به آموزش تخصصی این حرفه می‌پردازند. البته طراحی فرش نیز مانند بسیاری حرفه‌های سنتی دیگر، از گذشته‌های دور به روش استاد _ شاگردی آموزش داده می‌شده است.

حتما بخوانید : معرفی سایر مشاغل| راهنمایی تور مسافرتی

پیشرفت شغلی:

هرچه تجربه شما در این کار بیشتر شود، بیشتر شناخته می‌شوید و این باعث ارتقای شغلی‌تان می‌شود. علاقه مندی به هنرهای سنتی، داشتن پشتکار و حوصله بسیار و خلاقیت از عوامل موفقیت در این کارند.

فضای شغلی:

در کشور ما، هیچ کالایی از نظر ارزش افزوده مشابه فرش نیست: زیرا از یک سو ، مواد اولیه فرش در ایران تهیه می‌شود و از سوی دیگر، فرش دست بافت ایرانی در بازارهای جهانی دارای ارزش مادی بسیاری است. به همین دلیل، هم اکنون بسیاری از مراکز خصوصی و دولتی به دنبال دانش آموختگان این رشته می‌گردند که در زمینه طرح، رنگ و بافت مهارت و خلاقیت داشته باشد. عده‌ای از دانش‌آموختگان این رشته نیز به عنوان مشاور با بازرگانان فرش همکاری می‌کنند. بعضی هم خودشان در تولید یا صادرات فرش سرمایه گذاری کرده‌اند و در این زمینه ها فعالیت می کنند و بالاخره، تعداد قابل توجهی از آنان این هنر را در مراکز کار و داش، آموزش می‌دهد.

کارشناسی فرش بنابر گرایشی که برای فعالیت انتخاب می کند، محیط و تعاملات کاری متفاوتی خواهد داشت. برای مثال، در سازمان‌های دولتی و خصوصی مرتبط با فرش به عنوان مشاور و کارشناس یا طراح فرش، همکاری می‌کند. در کارگاه‌ها و کارخانه‌های قالی بافی با تولیدکنندگان مواد اولیه و بافنده‌ها و خریداران در ارتباط است. شرکت‌های فرش دستباف و ماشینی، تعاونی‌های تولیدکنندگان فرش، سازمان صنایع دستی، سازمان میراث فرهنگی، شرکت ملی فرش ایران، وزارت جهاد کشاورزی، کارگاه‌های خصوصی جامعه بازرگانان توسعه فرش دستباف از مراکزی هست که کارشناسان فرش در آنها امکان فعالیت دارند.

وظایف و مسئولیت‌ها :

اجرای مراحل مختلف تولید فرش، شامل طراحی و رنگ آمیزی فرش، شناخت مواد اولیه مصرفی و فراهم آوردن آن‌ها (مراحل تهیه نخ و رنگرزی)
کنترل کیفی فرش در هنگام بافت و رفع معایب آن پس از پایان کار
ارزیابی، ارزشیابی و کارشناسی فرش
شناخت ابزار، وسایل، تجهیزات و توانایی هرچه بهتر کردن آن‌ها
بررسی، تحلیل و شناخت طرح‌ها و نقوش اصیل و رابطه آن‌ها با فرهنگ و تفکر

تحلیل شرایط و تلاش برای هرچه بهتر کردن صادرات فرش با شناخت اقتصاد و بازار جهانی فرش و اگر به طور خاصی به حرفه طراحی فرش بپردازید :
طراحی: طرح مدادی بر روی کاغذ شطرنجی با رج شمار مناسب و ابعاد متناسب
رنگ زنی: گداشتن رنگ بو روی طرح با توجه به سبک نقاشی قالی (ترکی _ فارسی)
نقطه چینی: نقطه چینی کناره‌های نقوش متفاوت نقشه که از حساس ترین و پیچیده ترین کارهای مربوط به تهیه نقشه فرش است؛ زیرا همین نقطه چینی‌ها برای بافنده به خوبی قابل درک‌اند.

مطلوبیت‌های شغل کارشناسی فرش:

ذوق هنری و تنوعی که در این کار وجود دارد، مانع خستگی کارشناسان فرش می‌شود و رضایت خاطر آنان را تامین می‌کند. اگر شما به عنوان طراح فرش مشغول فعالیت شوید، می‌توانید این کار را به‌صورت پاره‌وقت یا در منزل انجام دهید؛ زیرا به مکان و امکانات خاصی نیاز ندارد ولی چنانچه به عنوان کارشناس فرش مشغول به کار شوید، باید به‌صورت تمام وقت در کارگاه‌ها، کارخانه‌ها یا سازمان‌های مربوطه کار کنید.

محدودیت‌های شغل کارشناسی فرش:

به دلیل فرسودگی ناشی از کار سخت و ظریف، بافندگان و طراحان فرش مستعد ابتلا به بیماری‌های مربوط به بینایی و دردهای گردن، دست، پا و کمر هستند.

اهمیت شغلی:

تا چندی پیش در ایران به هنر بسیار ظریف و زیبای فرش که نسل به نسل به‌صورت سنتی و استاد _شاگردی منتقل می‌شد، تنها به عنوان حرفه نگاه می‌کردند اما اکنون رشته کارشناسی فرش در برخی از دانشکده‌های هنر و مراکز آموزش عالی ارائه می‌شود. این رشته می‌تواند موجب رشد و اعتلای هنر و صنعت فرش در کشورمان گردد. تولید فرش به دلایل متعدد، ازجمله اشتغال‌زایی بسیار، یکی از عوامل مؤثر در توسعه اقتصادی کشور است. این هنر _ صنعت حرفه‌های بسیاری ازجمله تولید پنبه و پشم، طراحی قالی، رنگرزی، بافت، مرمت قالی و تجارت داخلی و خارجی را به همراه دارد و می‌تواند منبع درآمد مناسبی برای جمعیت کثیری از هم وطنانمان باشد.
کارشناسان فرش با ارزیابی و کنترل کیفیت تولید فرش می‌توانند مانع سقوط رتبه جهانی فرش ایران شوند و با تکیه بر دانش و تجربه، فرش ایرانی را با کیفیت مطلوب به بازارهای جهانی معرفی کنند.

منابعی برای کسب اطلاعات بیشتر:

برای کسب اطلاعات تخصصی بیشتر، ‌ماهنامه قالی ایران را مطالعه کنید. گفت وگو با دانشجویان، استادان و دیگر فعالان این حرفه نیز می‌تواند برای شما بسیار مفید باشد.

منبع: فرهنگنامه مشاغل