هر فرد در زندگی خود با مسائل و مشکلات مختلفی روبرو میشود و به اندازهی توان خود تلاش میکند که آنها را حل کند. این تلاشها ممکن بعضی مواقع جوابگو باشد و مشکل شما حل بشود. اما برخی مواقع مسائل سختی در زندگی پیش میآید که حل کردن آنها چندان کار سادهای نیست و نیاز به توانایی بیشتری دارد. توانایی بیشتر را میتوانید با یادگیری مهارت حل مسئله در خود ایجاد کنید. این مهارت را میتوانید برای همهی مسائلی که در زندگی دارید، استفاده کنید. مثلا در مورد مشکلاتی که با همکلاسیهای خود دارید یا مشکلاتی که برای درس خواندن دارید و…. در ادامه با این مهارت بیشتر آشنا میشوید.
ابتدا باید شناخت دقیقی از مسئله در خود ایجاد کنید. برای این کار میتوانید از سوالاتی که در ادامه بیان میشود کمک بگیرید. برای نمونه: چرا این مسئله پیش آمده است؟ چگونه این مسئله بوجود آمد؟ چه کسانی باعث شدند این مسئله به وجود بیاید؟ چه زمانی این مسئله اتفاق افتاد؟ کجا این مسئله به وجود آمد؟ پاسخ به این سوالات شما را در درک بهتر مسئله کمک میکند. نکته دیگری که در این مورد حائز اهمیت است، گفتگوهای درونی ما و فن بیان ما در مورد مسائل است.
همواره باید با دید مثبت به مسئله نگاه کنید. افکار و بیان مثبت داشته باشید تا توان خود را برای حل مسئله بالا ببرید. به عنوان نمونه به جای اینکه بگویید این مسئله حل نمیشود بگویید این مسئله چگونه حل میشود. اگر در ذهنتان این فکر آمد که شما نمیتوانید این مشکل را حل کنید، با خود بگویید من توانایی حل هر مشکلی را دارم و این فکر را جایگزین کنید.
بعد از شناخت کامل مسئله هرگونه راه و روشی که برای حل آن به ذهنتان میرسد، چه خوب و چه بد بنویسید. به این کار بارش فکری میگویند. در این مرحله میتوانید از والدین، معلمان و یا دوستان خود نیز کمک بگیرید.
این مرحله در واقع همان مهارت تصمیمگیری صحیح است. برای انتخاب راهحل مناسب باید کلیه راهحلها را بنویسید. سپس اطلاعات لازم را جمعآوری کنید. در مرحله بعد معایب و محاسن راهحلها را بررسی کنید و در آخر روش انتخابی را اجرا کنید. برای اینکار میتوانید از جدول T کمک بگیرید. به این صورت که برای هر راهحل یک جدول ترسیم کنید. دریک سمت آن معایب و در سمت دیگر محاسن آن را بنویسید.
بعد از اینکه راهکار مورد نظر خود را اجرا کردید نتایج آن را بررسی نمایید. برای این کار باید ببینید چقدر به اهدافی که مدنظر داشتید، رسیدهاید؟ آیا میتوانستید با تغییراتی در راهحل نتایج بهتری بگیرید؟ آیا میتوانستید با اعمال تغییراتی در شیوه اجرایی نتیجه بهتری بگیرید؟ هدف از این بررسی این است که اشتباهات را متوجه شده و دیگر آنها را تکرار نکنید و برای حل مسائل بعدی از این اشتباهات درس گرفته باشید و با توجه به تجربهی بدست آمده، راحتتر و سریعتر مسائل خود را حل کنید.
چهار گام بالا را در مورد همهی مشکلاتی که دارید پیادهسازی کنید. این کار باعث میشود مهارت حل مسئله در شما ارتقاء یابد. تمرین کردن این مهارت در نوجوانی یکی از بهترین سرمایهگذاریهایی است که میتوانید روی خودتان انجام دهید و در آینده در شغل و زندگی مشترک خود بکار بگیرید.