به توانایی استفاده از دوربین فیلم برداری حرفهای برای تهیه تصویر متحرک در تلویزیون، سینما، و … فیلم برداری میگویند. شغل فیلم برداری بسیار حساس و دقیق است.
فیلم بردار کسی است که به وسیله یک دوربین فیلم برداری و ابزارهای مخصوص آن انوع چرغ ها، نورسنج و نوار فیلم یا ویدیو به ثبت صحنه های مورد نظر کارگردان برای ساخت یک فیلم کوتاه یا بلند و یا تهیه فیلم از مجالس میپردازد.
توانایی کار گروهی و برقراری روابط مناسب با اعضای گروه را دارد: فیلم برداری یک فعالیت گروهی است و به احترام و اعتماد متقابل اعضای گروه نیاز دارد. گروه فیلم برداری معمولا شامل فیلم بردار، فیلم بردار دوم (و در صورت نیاز فیلم برداران دیگر)، چند دستیار فیلم برداری (که وظیفه آنها حرکت دادن دوربینها و جابه جایی آنهاست) و چند نورپرداز صحنه است.
خلاق است: خلق بخش قابل توجهی از فضای تاثیرگذار، جذاب، قابل قبول فیلم بر عهده فیلم بردار است. فیلم بردار برای آنکه بتواند ذهنیت کارگردان را به درستی عینیت ببخشد و به واقعیت تبدیل کند، باید ضمن داشتن درک صحیح از خواستههای کارگردان، ذهنی خلاق و مبتکر داشته باشد.
وقت شناس و دارای تعهد کاری است: کار فیلم برداری سینما زمان بندی مشخصی ندارد و لازم است اعضای گروه و از جمله فیلم بردار به موقع سر صحنه حاضر شوند.
صبور است: ممکن است لازم باشد یک صحنه بارها تکرار شود و فیلم برداری از یک صحنه مدت زمان زیادی طول بکشد بنابراین، فیلم بردار باید صبور و باحوصله باشد.
اگر شما به صنعت سینما علاقهمند باشید، میتوانید بعد از پایان سال اول دبیرستان در هنرستانهای فنی و حرفهای در رشته سینما یا تصویربرداری تحصیل کنید ولی این کار تنها شروعی برای ورود به این شغل است و باید مدتی به عنوان دستیار فیلم بردار زیر نظر فیلم برداران با تجربه مهارتهای لازم را کسب کنید. داشتن مدرک تحصیلی دانشگاهی برای ورود به این شغل شرط ضروری نیست اما یکی از سادهترین راه هاست. علاقهمندان به این رشته میتوانند با ورود به دانشگاه در این رشته به کسب مدرک کارشناسی نائل آیند. رشته سینما دارای چهار گرایش تدوین، فیلم نامه نویسی، کارگردانی و فیلمبرداری است.
هر ساله دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران از طریق آزمون سراسری عدهای از داوطلبان علاقهمند را برای تحصیل در این دانشکده گزینش میکند. راه دیگر ورود به این شغل، کارآموزی و کسب تجربه در کنار فیلم برداران است. حتی با داشتن مدرک دانشگاهی مرتبط نیز لازم است فیلم بردار مدتی به عنوان دستیار فیلم بردار کار کند تا مهارت و تجربه عملی لازم را برای این کار به دست آورد.
با تجربه و مهارت می توانید در این حرفه پیشرفت کنید. افراد در این حرفه کارشان را از دستیاری فیلم برداری آغاز میکنند و در نهایت با کسب دانش و مهارت کافی، مدیر فیلم برداری میشوند. هر چه کیفیت کار شما بیشتر شود، در این کار سرشناستر میشوید و با کسب شهرت و اعتبار، سریعتر پیشرفت میکنید. پس برای پیشرفت در این حرفه به پشتکار و تلاش جدی نیاز دارید.
محل فیلم برداری ثابت و مشخص نیست و از فیلمی به فیلم دیگر تفاوت میکند. در واقع، این داستان فیلم است که محل فیلم برداری را مشخص میکند. پس فیلم بردار باید آمادگی انجام وظیفه در هر مکان و شرایطی را داشته باشد. محیط کار تصویربرداران، محیط شلوغ صحنه تصویربرداری است و تصویربردار باید بتواند خود را با این محیط مطابقت دهد. فیلم برداری از مشاغل آزاد است ولی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز گامی فیلم بردار استخدام میکند.
شغل تصویربرداری تقریبا با همه شغلهای مرتبط با سینما و تلویزیون ارتباط دارد. به علت گروهی بودن کار، فیلم برداران با شاغلان رشته های دیگر مانند نورپرداز، کارگردان، بازیگران، طراح صحنه، چهرهپرداز و و دیگر عوامل صحنه در تعامل است.
آشنایی با وسایل گوناگون فیلم برداری و خصوصیات فیلم نگاتیو
آشنایی با کادربندی صحیح
شناخت نور
آشنایی با متن فیلم نامه و تعامل با کارگردان برای صحنه های مختلف ه ثبت صحنههای فیلم روی نوار نگاتیو
شست وشوی نوار نگاتیو در لابراتوار و چاپ یک نوار پوزیتیو ( مثبت) از فیلم
تنظیم نور و تصحح رنگهای سه گانه فیلم یا تاریک و روشئ کردن آن از روی نگاتیو تصحیح شده توسط دستگاه و تهیه نسخه اصلی فیلم.
مدیر فیلم برداری در حالت کلی وظیفه هماهنگی دوربین، تعیین زوایای فیلم برداری و شیوه نورپردازی را بر عهده دارد. در اغلب فیلمها از چند دوربین فیلم برداری برای ثبت تصاویر استفاده میشود و هماهنگی بین دوربینهای مختلف برای استفاده درست از صحنهها، از دیگر وظایف مدیر فیلم برداری است.
این شغل از نظر امکانات تفریحی و رفاهی بسیار مناسب است، زیرا در شهرهای مختلف مکانهای مناسبی جهت رفاه حال فیلم برداران و خانواده هایشان مهیاست. فیلمهایی هم که در خارج از کشور ساخته میشوند، امکان سفرهای سیاحتی را برای فیلم برداران فراهم میسازند. در مجموع، کار سینما به دلیل تنوعی که دارد ، بسیار جذاب و پرهیجان است.
از محدودیت های این شغل میتوان به زمان تصریربرداری اشاره کرد (نیمه شب یا صبح زود و … ). همچنین فیلم برداران نمیتوانند برنامهای منظم برای خود داشته باشند و اوقات زیادی را با خانواده هایشان بگذرانند. علاوه بر این باید بدانید به دلیل آنکه در ایران بیشتر فیلم برداران به صورت آزاد فعالیت میکنند، امنیت شغلی آنان پایین است و ارگان و سازمان خاصی برای حمایت از آنها وجود ندارد. همچنین، برای این حرفه بازار کار همیشگی و متعادلی وجود ندارد و ممکن است در دورهای کار بسیار زیاد و در دورهای بسیار کم باشد.
به دلیل نیاز روزافزون جهانی استفاده از وسایل ارتباط جمعی در امور سیاسی، علمی، فرهنگی، اقتصادی رو به گسترش است. امروزه به دلیل امنیتی که رادیو و تلویزیون در پیشبرد اهداف دولت ما ایفا میدارد، توجه به مشاغل مرتبط با این دو بسیار زیاد شده است. در کل باید گفت اهمیت این شغل در ارتباط آن با جامعه و نقشی است که در خودکفایی کشور دارد. فراموش نکنید در تهیه یک فیلم مسئولیت فیلم بردار بسیار سنگین است. کافی است بدانید بدون فیلم برداری از یک سناریو، یک اثر سینمایی پدید نخواهد آمد. فیلم برداری از اصلی ترین بخشهای تولید فیلم و مدیر فیلم برداری از مهم ترین افراد دست اندرکار تولید فیلم است.
به دانشکده سینما تئاتر دانشگاه هنر، دانشگاه سوره و یا دانشکده صدا و سیما مراجعه کنید. مراجعه به سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، مرکز آموزش اسلامی فیلم سازان، بنیاد سینمای فارابی، وزارت ارشاد اسلامی، حوزۀ هنری سازمان تبلیغات اسلامی و موسسه امور سینمایی بنیاد متضعفان هم برای کسب اطلاعات تخصصی بسیار مناسب است.
منبع: فرهنگنامه مشاغل