به طراحی، ساخت و راه اندازی دستگاه ها و ماشینآلاتی که انرژی های مختلف نظیر انرژی خورشید، انرژی هسته ای و انرژی شیمیایی را به انرژی حرکتی تبدیل میکنند، شغل مهندسی مکانیک میگویند.
مهندس مکانیک کسی است که با استفاده از مفاهیم پایه علم فیزیک و ریاضی به بررسی حرکت اجسام و نیروهای وارد بر آنها می پردازد و میکوشد با توجه به نتایج بررسیهای خود ، به طراحی، ساخت و تولید انوع قطعات صنعتی یا راه اندازی و تعمیر قطعات ماشینآلات و سیستم های مکانیکی بپردازد.
خلاق و داوای قدرت تجسم بالاست: طراحی مکانیزمها بخشی از کار مهندس مکانیک است. او باید توانایی تجسم داشته باشد و از خلاقیت خودهم بهره ببرد.
توانایی تفکر مبتنی بر تجزیه و تحلیل و کار گروهی را دارد: توانایی کار گروهی و تفکر مبتنی بر تجزیه، ویژگیهایی است که همه شاغلان در علوم مهندسی به آنها نیازمندند.
صبور و جدی است: مهندسانی که در قسمت کارگاهی و در ارتباط با کارگران فعالیت میکنند، لازم است توانایی ارتباط با این افراد را داشته باشند و در مواجهه با آنان صبور و سخت کوش باشند.
رشته مهندسی مکانیک دارای سه گرایش طراحی جامدات، حرارت و سیالات، و ساخت و تولید در مقطع کارشناسی است
( البته در دانشگاه صنعتی شریف گرایشهای دیگری نیز ارائه میشود.)
امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکترا در ایران وجود دارد.
لازم است بدانید در این رشته دانشگاهی دروس ریاضیات و فیزیک جایگاه خاصی دارند؟
بنابراین، افرادی که در این دروس قوی هستند، در این رشته و شغل موفقیت بیشتری خواهند داشت.
در این شغل ادامه تحصیلات دانشگاهی تاثیر زیادی در ارتقای شغلی دارد.
تعداد زیادی از نرم افزارهای کامپیوتری در مهندسی مکانیک کاربرد دارند که یادگیری آنها میتواند در ارتقای شغلی تاثیرگذار باشد.
مهندسان مکانیک برای پیشرفت شغلی بیشتر میتوانند در دورههای علمی داخلی و بین المللی نیز شرکت کنند.
محیط کاری این مهندسان اغلب کارخانهها و محیطهای صنعتی است؛ بنابراین، باید آمادگی کار در حاشیه شهر را داشته باشند. دفاتر مهندس و مشاوره نیز عدهای از این مهندسان را جذب میکنند. دانش آموختگان گرایش مکانیک در طراحی جامدات و مکانیک در حرارت و سیالات میتوانند در کارخانههای مختلف نظیر خودروسازی، صنایع نفت، ذوب فلزات و صنایع غذایی مشغول به کار شوند. گرایش ساخت و تولید در صنایعی مانند ماشینسازی، ابزارسازی، خودروسازی، صنایع کشاورزی و صنایع هوایی به ساخت و تولید ماشینآلات، طراحی کارگاه و کارخانه تولیدی مربوط میشود.
همچنین صنعت پزشکی و داروسازی، فرصتهای شغلی هیجان انگیزی را برای مهندسان مکانیک به وجود آورده است تا نیروها و دانشهای زیستی را در هم بیامیزند. در ضمن، یک مهندسی مکانیک می تواند به عنوان کارشناسی و مشاور فنی در بانکها، شرکتهای سرمایهگذاری و بیمه و شرکتهای بازرسی و نظارت بر امور بینالمللی فعالیت کند. مهندس مکانیک معمولا با مهندسان رشتههایی مانند مهندسی پزشکی، عمران، برق، هوافضا و شیمی برای طراحی واحدهای تولیدکننده انوع فراوردهها همکاری میکند. این افراد در بخش اجرایی نیز با کارگران و تکنیسینها در ارتباطاند.
مهندسان مکانیک در حال حاضر در زمینههای مختلغی فعالیت میکنند که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
طراحی و ساخت تمامی ماشینآلات و قطعات آنها، اعم از ماشینآلات تولیدی تمامی صنایع، لوازم خانگی و تجهیزات پزشکی
طراحی و ساخت تجهیزات مکانیکی نیروگاههای فسیلی، اتمی، خورشیدی، بادی و آبی
طراحی و ساخت تجهیزات و سیستم های انتقال و تصفیه آب، سیستمهای مکانیکی و کنترلی پالایشگاهها و کارخانههای شیمیایی
طراحی و ساخت تاسیسات حرارتی و برودتی ساختمانها و اماکن مختلف، بالابرها و میتم های حمل و نقل
ساخت ماشینآلات تغلیظ و بازیافت مواد مثل کارخانههای قند، کاغذسازی، سیمان، نساجی، نمک و کنسانتره
طراحی و ساخت وسایل و تجهیزات حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی
ساخت تجهیزات دفاعی مانند تانک، راکت، اژدر و پل های متحرک
ساخت روباتها، بازوهای مکانیکی و سیستمهای تولید
بررسی و بازبینی کارگاههای تعمیراتی ماشین آلات و صنایع فلزی و تهیه طرح به منظور بهبود وضع و افزایش محصولات فنی نظارت بر انجام کلیه تعمیرات ماشینآلات سبک و سنگین و انوع دستگاههای مکانیکی
تهیه طرحهای صنعتی به منظور بهبود و افزایش تولیدات صنعتی و ارائه مشاوره و راهنمایی به صاحبان صنایع
بازرسی تمام قسمتهای ماشینآلات و دیزل، تحویل و تحول قطعات دیزلها، برفروبها و جرثقیلها.
از مطلوبیتهای این شغل میتوان به چشمانداز شغلی مهندسان مکانیک اشاره کرد که امیدبخش و بااستحکام است. در حقیقت، مهندسی مکانیک در مقایسه با سایر مهندسیها حیطه کاری وصیعتر و موقعیت های شغلی متنوعتری دارد.
به دلیل ارتباط این شغل با صنایع خودرو، صنایع سنگین و … ممکن است محیط کار مهندس مکانیک خارج از شهر باشد.
میتوان گفت تقریبا همه جنبههای زندگی، در ارتباط با مهندسی مکانیک است. در طراحی یا ساخت هر چیزی که حرکت دارد یا انرژی مصرف میکند، احتمالا یک مهندس مکانیک نقش دارد. مهندسان مکانیک، طیف وسیعی از دستگاهها، فراوردهها و فرایندها را تولید میکنند؛ از موتورهایی در ابعاد میکروسکوپی گرفته تا چرخ دندههای غول آسا. مهندس مکانیک نقش بسزایی در بالا بردن امنیت زندگی، بهبود کیفیت کلی زندگی و نیز ایجاد شور و نشاط اقتصادی دارد. به جرئت میتوان گفت که این رشته گستردهترین رشته مهندسی از نظر دامنه فعالیتها و کاربردهاست.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانید به دانشگاهها یا محیطهای صنعتی و کارخانهها مراجعه کنید. با جست وجو در وبگاههای اینترنتی هم میتوانید اطلاعات خوبی دربارۀ گرایشهای مختلف این رشته به دست آورید.
منبع: فرهنگنامه مشاغل