به دانشی که به تحقیق درباره الیاف و نخ ها، پارچههای بافته شده، منسوجات بیبافت، پوشاک، و روشهای تولید و کنترل کیفی آنها میپردازد مهندسی نساجی میگویند. شغل مهندسی نساجی در ایران از رونق نسبتا خوبی برخوردار است.
مهندس نساجی کسی است که با کسب دانش و مهارت (در علوم ماشین آلات، فیزیک، شیمی، طراحی، بافت و ریسندگی) به تولید انواع نخ در کارخانه های ریسندگی، انواع پارچه، فرش ماشینی و موکت در کارخانههای بافندگی و سایر فراوردههای مرتبط میپردازد.
با هوش، با دقت و دارای سرعت عمل است: کار کردن با مواد شیمیایی و دستگاههای حساس، به دقت و سرعت عمل بالا نیاز دارد.
دارای خلاقیت و ذوق هنری است: رشته نساجی بیارتباط با هنر نیست و فرد میبایست با نوآوری و کار با اشیا، هنر خود را در ارائه طرحهای جدید به نمایش بگذارد.
قادر به انجام دادن کار گروهی است: به دلیل تعامل با کارکنان و سرپرستان قسمتهای مختلف کارخانه، لازم است مهندسان نساجی قادر به انجام دادن کارهای گروهی باشد.
دارای توان اجرایی و مدیریتی است: برای سرپرستی قسمت های مختلف (از جمله خط تولید و کارگران) و حل مشکلات واحدهای تولیدی، لازم است مهندسان نساجی مدیریت بالا و توان اجرایی مناسبی داشته باشند.
امروزه رشته نساجی در هنرستانها نیز تدریس میشود اما مهندسان نساجی مدرک کارشناسی خود را در سه گرایش تکنولوژی نساجی، شیمی نساجی و علوم الیاف و پوشاک دریافت میکنند و سپس مشغول کار میشوند. امکان ادامه تحصیل در این
رشته تا مقطع دکترا وجود دارد.
از آنجا که صنعت نساجی در تمام نقاط جهان در حال پیشرفت است، دانشجو و دانشآموخته این رشته برای پیشرفت و حرکت سریع باید در کنار مطالعات دانشگاهی و تواناییهای علمی و فنی، مطالعه جانبی و اطلاعات به روز داشته باشد. همچنین در این شغل نیز مانند سایر شغلهای مهندسی تسلط به زبان انگلیسی برای ترجمه متون و شرکت در دورههای بینالمللی میتواند به ارتقای شغلی شما کمک کند.
مهندس نساجی می تواند در کارخانههای نساجی به عنوان مدیر عامل، رئیس کارخانه، مدیر تولید، مسئول آزمایشگاههای مختلف و کارشناس کنترل کیفیت در بخشهای گوناگون مشغول به کار شود. بخش نساجی موسسه استاندارد، اداره نساجی و پوشاک وزارت صنایع، بخش نساجی وزارت کار، سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی و مراکز تحقیقاتی مانند مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی این افراد را جذب میکنند.
مهندسان نساجی در فضاهای سرپوشیده، که هوای آنها تقریبا خشک است، کار میکنند؛ زیرا رطوبت منسوجات را از بین میبرد. معمولا کارخانههای نساجی در سالنهای سرپوشیده و در مناطق کویری تاسیس میشوند و در آنها کار به صورت گروهی انجام میگیرد.
مهندسان نساجی با سازندگان ماشینآلات، مهندسان شیمی و مکانیک و طراحان پارچه در تعاملاند. ابزار کار آنها ماشینهای سنگین ریسندگی و بافندگی است.
سرپرستی کارخانه های نساجی
سرپرستی سالنهای تولید
سرپرستی امور بازرگانی و نساجی
سرپرستی قسمتهای مختلف آزمایشگاههای کارخانه از قبیل آزمایشگاههای کنترل کیفیت و رنگرزی پارچه و الیاف
بازدید از سالنهای مختلف کارخانه و کنترل کیفیت تولیدات
تهیه فرمول رنگ و پیاده کردن آن روی دستگاه طی مراحل مختلف و روی شئ مورد نظر در آزمایشگاهها.
نیاز مردم به انوع منسوجات و لباسها و حمایتهایی که دولت در سالهای اخیر از تولیدات داخلی به عمل آورده است، باعث میشود که این شغل آیندۀ خوبی داشته باشد.
کمبود مواد اولیه و کم بودن اطلاعات و آگاهی مدیران از روشهای علمی در این زمینه و میدان ندادن به دانشآموختگان این رشته در سالهای گذشته این شغل را با محدودیتهایی روبه رو کرده است. در ضمن، اکثر کارخانههای ناجی در حاشیه شهرها و مناطق کویری قرار گرفتهاند. بنابراین، صنعت نساجی محدودیتهایی هم برای خانمها به همراه دارد.
جالب است بدانید که بیش از ۵٠ درصد قلبهای مصنوعی و بیش از ٧۵ درصد تایرها از منسوجات ساخته میشوند. در جادهسازی نیز قبل از اینکه آسفالت ریخته شود، منسوجات ویژهای را در سطح جاده میخوابانند که عمر جادهها را افزایش میدهد. تمام اینها را در کنار مصرف روزافزون پوشاک بگذارید تا دلیل اهمیت این شغل صدچندان شود.
اگر با مطالعه کتابها و مجلات مرتبط با ناجی پاسخ سوالهایتان را نیافتید، میتوانید به دانشجویان و استادان این رشته مراجعه کنید. مراجعه به کارخانه های نساجی نیز راهحل بدی نیست.
منبع: فرهنگنامه مشاغل