به مجموعهای از علوم و تواناییهای علمی و عملی برای طراحی، ساخت و آزمایش ماشینهای هوایی از جمله هواپیما، سفینه و موشک را «مهندسی هوا فضا» میگویند. شغل مهندسی هوافضا برای کسانی که رویای خلبانی دارند مناسب است.
مهندس هوافضا، کسی است که تولید محصولاتی چون هواپیما، چرخ بال، موشک و ماهواره را سرپرستی میکند.
فردی منظم و با برنامه است: حجم مطالبی که در یک ترم دانشگاهی به دانشجویان این رشته ارائه میشود، زیاد است و مطالعه آنها به یک برنامهریزی دقیق نیاز دارد. در غیر این صورت، فرد موفقیتی در این رشته کسب نمیکند.
مسئولیت پذیر است: اغلب پروژهها در این رشته سنگین وکلان هستند وسرمایهگذاریهای زیادی روی آنها انجام می شود. بر این اساس، کسی که در این رشته فعالیت میکند، باید بداند که چه مسئولیت بزرگی به عهده دارد.
خلاق و مبتکر است: مهندس هوافضا نمای ظاهری و ابزارهای مورد نیاز ماشینهای پرنده را طراحی میکند. او در این راه از خلاقیت خود بهره میبرد.
باپشتکار و خستگی ناپذیر است: برای پیشبرد اهداف این رشته نوپا به افرادی احتیاج است که از شکست مایوس نشوند. توانایی کار گروهی دارد: مهندس هوافضا در این رشته به هدف نمیرسد: مگر اینکه بتواند با عده زیادی هم فکر و هم جهت شود.
درس های زیربنایی این رشته ریاضی، فیزیک و تا حدودی شیمی هستند و یادگیری بسیاری از دروس (خصوصا در مقاطع بالاتر) آن به دانستن زبان انگلیسی وابسته است. بنابراین، باید در این زمینه توانایی لازم را داشته باشید. در صورت کسب مدرک کارشناسی در این رشته، امکان ادامه تحصیل شما تا دورۀ دکترا وجود دارد. توجه داشته باشید که هوافضا علمی راهبردی است و در آن از بسیاری علوم از جمله مکانیک، متالورژی، کامپیوتر و الکترونیک استفاده میشود. پس شما باید به تمام این علوم علاقهمند باشید. رشته هوافضا در ایران دارای چهار گرایش شامل آیرودینامیک، جلوبرندگی، مکانیک پرواز و سازههای هوافضایی است.
هرچه تحصیلات و تجربه شما در این رشته بیشتر باشد، به سِمَت مدیریت پروژه نزدیک تر میشوید. در این راه، شرکت در کنفرانسهای بین المللی و کسب گواهی نامههای مربوط موثر است.
رشته هوا فضا رشته ای فنی است و عمده فعالیت متخصصان این رشته در فضای کارخانهها صورت میگیرد. مهندسان هوافضا باید پذیرای محیطهای نظامی نیز باشند؛ زیرا بخش عمدهای از فعالان در این رشته در محیطهای نظامی کار میکنند. آنچه شاغلان این رشته بدان نیاز دارند، محیطی آرام است که در آن تمرکز لازم برای کار بر روی پروژه ها را میتوان کسب کرد. دانش آموختگان مهندسی هوافضا میتوانند در صنایع و موسسات تحقیقاتی هواپیمایی، موشکی و ماهواره فعالیت کنند. آنها در صنایع دفاع در زمینه طراحی موشک و جنگ افزارها و در فرودگاهها در قسمت تعمیر و نگهداری و به ویژه طراحی و تحلیل سیستمهای هوایی فعالیت میکنند. همچنین در کلیه موسسات و سازمان هایی که به نحوی از وسایل پرنده استفاده می کنند، می توانند به عنوان کارشناس تحقیق در عملیات به کار مشغول شوند.
تخصص مهندسان هوافضا تنها به طراحی هواپیما و وسایل پرنده محدود نمی شود. آنها علاوه بر اشتغال در مراکز یاد شده، با تسلط بر علوم آیرودینامیک، طراحی سازه و روشهای طراحی توربو ماشینها، توانایی کار کردن در شاخههای متعددی از مهندسی و پروژههای خارج از حیطه صنایع هوافضایی را نیز دارند. امروزه این مهندسان در صنایع خودروسازی با استفاده از تونل باد و علم آیرودینامیک، خودروهای کم مصرفتری میسازند. با توجه به اینکه توربینهای گاز نیروگاهها و ایستگاههای پمپ گاز همانند موتورهای جت تحلیل و طراحی میشوند، مهندسان هوافضا در نیروگاهها و صنایع نفت و گاز هم فرصتهای شغلی خوبی دارند. مهندسان برق، مکانیک، کنترل کیفیت و مهندسان تعمیر و نگهداری از هواپیماها و سایر سازههای هوایی از جمله افرادی هستند که با مهندسان هوافضا در ارتباطاند.
ایجاد تکنیکهای جدید برای استفاده در هواپیماها، سیستم استحکامات و اکتشافات فضایی
مطالعات مقدماتی در ابتدای یک پروژه ، که به آن مرحله شناسایی میگویند (هدف از این مطالعات، جمعآوری منابع و نتایج کارهایی که در گذشته یا در کشورهای دیگر انجام شده و استفاده از آنها برای بهبود و پیشرفت کار است.)
ارزشگذاری و تحلیل نتایج به دست آمده از «مرحله شناسایی»
انجام دادن محاسبات و شبیهسازی برای ساخت انواع ماشین تا در نهایت دستور ساخت آنها صادر شود.
مهندس هوافضا از مزایا و امکانات خوبی بهرهمند است. ضمن اینکه بازار کار خوبی برای این رشته وجود دارد.
اگر به کار دراین رشته علاقه مندید، باید بدانید که بسیاری از شاغلان در صنعت نظامی ممنوعالخروجاند. از طرفی رشته مهندسی هوافضا نیازمند سرمایهگذاری کلان است و از آنجا که برخی شاخههای آن هنوز مورد توجه مسئولان قرار نگرفته است، بیش از سایر صنایع از وضع اقتصادی کشور تاثیر میپذیرد. به این ترتیب، اگر کشور دچار بحران اقتصادی شود، یکی از بخشهایی که به شدت لطمه اقتصادی میبیند، صنایع هوا و فضاست.
این رشته علاوه بر کاربردی که در صنعت هوا – فضا دارد، در رشتههای دیگر نیز کاربرد پیدا میکند. برای مثال، در صنعت
تولید وسایل نقلیه موتوری، مهندسان هوافضا خودروهایی با مقاومت هوایی کمتر طراحی میکنند که این ویژگی، کارایی مصرف سوخت آنها را بالا میبرد.
می توان گفت مهندسی هوافضا، به مدرن شدن و به روز بودن صنایع وابستگی زیادی دارد. همچنین با افزایش نیاز به صنایع دفاعی، نیاز به متخصصان این رشته نیز افزایش مییابد. از طرف دیگر، با رشد ترافیک هوایی و افزایش تعداد مسافران و نیز برای جایگزینی ناوگانهای هوایی موجود با هواپیماهایی با سرعت بالاتر و مصرف سوخت کمتر، ضرورت تربیت مهندسان هوافضا بیشتر میشود.
به انجمن مهندسین هوافضا مراجعه کنید. متخصصان این انجمن علاوه بر راهنمایی، میتوانند دانشجویان و استادان این رشته را به شما معرفی کنند.
منبع: فرهنگنامه مشاغل