به حضور در انواع عملیات پلیس و نیز دادن راهکارهای امنیتی به مردم برای پیشگیری از آسیبهای اجتماعی، کارشناس نیروی انتظامی گفته میشود. کارشناس نیروی انتظامی همان مامور اداره پلیس تحصیل کرده است.
مامور اداره پلیس کسی است که اجرای قانون را بر عهده دارد.
قابل اعتماد است. مردم باید بتوانند به این افراد اعتماد کنند و تخلفها را به آنها گزارش دهند.
مسئولیت پذیر است: این شغل جزو مشاغلی است که به امنیت افراد جامعه برمیگردد؛ بنابراین، کسانی که این شغل را انتخاب میکنند، باید آمادگی قبول چنین مسئولیت بزرگی را داشته باشند.
صبور است: پلییس با افراد مجرم و شاکیان آنها سروکار دارد و همین باعث وارد شدن فشار روانی زیادی به او میشود. در نتیجه اگر صبور نباشد، کار کردن برایش سخت خواهد بود.
جدی و درعین حال دلسوز است: او در برخورد با جرم و مجرم جدی است و به سبب دلسوز بودن، وظایف خود را نه از سر وظیفه بلکه با عشق خدمت به کشور و مردمش انجام میدهد.
شما با مدرک دیپلم هم میتوانید وارد این شغل شوید. با این حال، افراد علاقهمند می توانند در کنکور سراسری سازمان سنجش کشور گزینه نیروی انتظامی را انتخاب کنند و در صورتی که مجاز به انتخاب رشته شدند، کد رشته دانشگاه علوم انتظامی را وارد کنند تا به شرط کسب نمره لازم وارد دانشگاه افسری شوند. دانشگاه علوم انتظامی در حال حاضر دارای هفت دانشکده با عناوین فرهاندهی و ستاد، دانشکده پلییس انتظامی، دانشکده پلیس اداری و فنی، دانشکده پلیس جنایی، دانشکده پلییس راهنمایی و رانندگی، دانشکده پلییس مرزی، دانشکده پلییس امنیتی، مرکز آموزش عالی نصر و مجتمع آموزش عالی خواهران است. افرادی که در رشتههای دیگر تحصیل کردهاند یا با مدرک دیپلم قصد ورود به این شغل را دارند ، باید به قسمت گزینش و استخدام این سازمان مراجعه کنند تا در صورت نیاز استخدام شوند.
باید بدانید که برای احراز این شغل شرایطی لازم است؛ ازجمله: داشتن حداقل ۱۷ و حداکثر ۲۳ سال تمام و در صورت انجام دادن خدمت وظیفه عمومی ۲۵ سال تمام، اعتقاد و التزام عملی به دین مبین اسلام، التزام عملی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و اعتقاد به ولایت فقیه، تابعیت جمهوری اسلامی ایران، عدم عضویت یا وابستگی به احزاب و گروههای سیاسی در زمان تقاضای استخدام، نداشتن سوء پیشینه کیفری، عدم اعتیاد به مواد مخدر، داشتن سلامت و توانایی جسمی و روانی متناسب با خدمت مورد نظر، داشتن حداقل ۱۷۰ سانتی متر قد برای داوطلبان مرد و حداقل ۱۶۰ سانتی متر برای داوطلبان زن. در نهایت افراد باید در مرحله گزینش و معاینات پزشکی ناجا نیز موفقیت لازم را کسب کنند.
شما بر اساس سطح تحصیلات و سرابق کاری در این شغل پیشرفت میکنید (افراد در این شغل هر چهار سال یک بار درجه بالاتر می گیرند). همچنین گذراندن دورههای آموزشی در حین خدمت در ارتقای شغلی افراد تأثیر فراوانی دارد.
محیط کار افرادی که در شاخه انتظامی کار میکنند، پاسگاه ها و کلانتریهای موجود در سطح شهر و در روستا معمولاً پاسگاههای پلیس است که به صورت کلی شلوغ و پر سروصدا هستند. البته در صورت نیاز، آنها به مأموریت نیز اعزام میشوند. گفتنی است که محیط کار ماموران اداره پلیس بر اساس شاخهای که در آن مشغول فعالیتاند (مثالا مواد مخدر، راهنمایی و رانندگی، آگاهی و انتظامات) متفاوت است. مأمور اداره پلیس با سایر شاخههای پلیس ارتباط دارد و طبق ضرورت (مثلاً دستگیری مجرمان یا رسیدگی به مجرائم خاص) با سازمانهایی چون شهرداری، اداره برق و … نیز در ارتباط است.
وظایف این افراد بسته به اینکه در چه رشته و سمتی فعالاند، متفاوت است ولی میتوان وظایف زیر را برای بیشتر آنها برشمرد:
بررسی جرائم عمومی
رسیدگی به شکایات مردمی
جلوگیری از فرار مجرمان
جلوگیری از خودکشی افراد در صورت اعلام این موضوع
پیشگیری از سرقت
مراجعه به محلهایی که مشکوک گزارش شده است
انجام دادن امور و عملیات مربوط به دستگیری مجرمان.
افرادی که در شاخه انتظامی فعالیت میکنند، وظیفه دارند با تمهیداتی از جرم جلوگیری کنند. برای مثال، باید به مردم اطلاعاتی بدهند که از جرم خیزی جلوگیری شود و سطح امنیت عمومی جامعه بالاتر رود. شاخه کشف جرائم دارای پنج گرایش آگاهی، تشخیص هویت، مبارزه با جرائم اقتصادی، مبارزه با مواد مخدر و مبارزه با مفاسد اجتماعی است. البته دانشگاه علوم انتظامی هر ساله در تمامی گرایشهای یادشده دانشجو نمیپذیرد و پذیرش بر اساس نیازها و ضرورتهای نیروی انتظامی انجام میگیرد.
بخشی از وظایف این افراد کشف جرمهای پنهان و دستگیری اینگونه مجرمان است. واحد اطلاعات نیووی انتظامی باید اطلاعات مربوط به رفتارهای اجتماعی و شبکه های مفاسد اجتماعی را به دست آورد و آنها را به مواجع علنی نیروی انتظامی بدهد تا عملیات لازم انجام و افراد مذکور دستگیر شوند. شاخه راهنمایی و رانندگی دارای سه گرایش خدمات فنی راهور که تخصص لازم را برای شماره گذاری خودروها، صدور کارت ماشین و برگزاری آزمون رانندگی را به دست میآورند(، عملیات انتظامی راهور این افراد با بازسازی صحنه تصادف وسیله نقلیه مقصر را شناسایی و خسارت وارد شده را تعیین میکنند.
همچنین میتوانند عملیات امداد را در خیابانها و جادهها انجام دهند، و گرایش مهندسی ترافیک این افراد مسئول تعیین تقاطعها، میدانها، دوربرگردان ها، خیابانهای یک طرفه و دو طرفه در هنگام طراحی خیابانها و جادهها هستند. همچنین ساعاتی را که لازم است در برخی نقاط شهر طرح ترافیک باشد، تعیین میکنند. در نهایت باید گفت که کارشناس بخش خدمات و پشتیبانی نیز در بخش اداری نیروی انتظامی فعالیت میکند.
آیندۀ این شغل روشن و مطمئن است. شاغلان در این شغل از مردم دفاع میکنند و این احساس بشر دوستانه، مطلوبیت کارشان محسوب میشود. در این شغل ارتقا به پستهای بالاتر نیز سریعتر انجام میگیرد. هیجان موجود در این حرفه نیز برای علاقهمندان به فعالیت های پلیسی از جذابیتهای آن به شمار میآید.
از معایب این شغل میتوان به خطر بالای آن اشاره کرد. مأمور نیروی انتظامی ممکن است در مواجهه با مجرمان صدمه ببیند. از طرف دیگر، مسئولیت بالای این شغل باعث میشود که این افراد همیشه در وضعیت آماده باش به سر برند و بر اساسی محیطی که در آن مشغول به کارند، در شیفت های شب نیز کار کنند. یکی از شروط اصلی این کار اطاعت پذیری است؛ به این معنا که ماموران اداره پلیس باید در هر شرایطی در خدمت سیستم و تابع آن باشند و وظیفه ای را که بر عهدهشان گذاشته میشود، بدون چون و چرا اجرا کنند.
همه جوامع نیازمند نظم و امنیتاند و بر این اساس، مشاغل انتظامی همواره مورد نیاز جوامع است. کشور یا حتی شهری را تصور کنید که در آن هیچ مأمور پلیسی حضور نداشته باشد. در این صورت، احتمالاً هرج و مرج زیادی به وجود میآید. افراد پلیس مسئول برقراری امنیت مالی و جانی شهروندان هستند.
پایگاه اطلاع رسانی نیروی انتظامی به نشانی www.police.ir میتواند اطلاعات خوبی در اختیار شما قرار دهد. همچنین میتوانید به روابط عمومی ناجا مراجعه کنید.
منبع: فرهنگنامه مشاغل