به طراحی هریک از واحدهای فرایند، خطوط مختلف آماده سازی، فراوری و بستهبندی مواد غذایی و کارخانههای تولیدی صنایع غذایی، مهندسی شیمی گرایش صنایع غذایی میگویند.
مهندس صنایع غذایی کسی است که با کنترل کیفیت صنایع غذایی کشور و طراحی و تجهیز دستگاههای استریلیزه، پاستوریزه و … در حفظ و ارتقای سلامت انسانها و جامعه نقش مهمی ایفا میکند.
احساس مسئولیت بالایی دارد: مواد غذایی مستقیما با سلامتی انسانها در ارتباط است. پس کسی که این شغل را انتخاب میکند، میپذیرد که مسئول جان انسانهاست.
صبور است: حساسیت این شغل زیاد است. ممکن است هر محصول تا دریافت درجه استاندارد چندبار برگشت بخورد. پس مهندسی شیمی نباید دلسرد شود.
دقت بالایی دارد: کار در آزمایشگاه بخشی از وظایف مهندس شیمی است و همه میدانند که کار در این محیط به دقت بالایی احتیاج دارد.
توانایی کار در محیطهای دورافتاده را دارد: بیشتر کارخانههای صنایع غذایی خارج از شهرهای بزرگ یا در شهرهای کوچک قرار دارند. به این ترتیب، مهندس شیمی میداند که ممکن است از خانوادهاش هم دور بیفتد.
حداقل مدرک تحصیلی برای آغاز به کار کارشناسی شیمی در گرایش صنایع غذایی است. پس از آن، امکان ادامه تحصیل مقطع دکترا در گرایشهای مختلف وجود دارد. شما در صورت علاقهمندی به این شغل، باید توان و دانش لازم را در درسهای شیمی، فیزیک و زیست شناسی (میکروب شناسی) داشته باشید و پس از ورود به این شغل در دورههای ضمن خدمت که اداره استاندارد برگزار میکند شرکت کنید.
در این شغل با کسب مدارک بالاتر و تجربیات بیشتر در پستهای سازمانی ارتقا پیدا خواهید کرد. در ضمن، مهندس صنایع غذایی میتواند با استفاده از سرمایه شخصی زیاد یا شراکت با افرادی که سرمایه مورد نیاز را دارند، واحد تولید خصوصی راهاندازی کند.
فارغ التحصیل این رشته میتواند در کارخانههای تولید مواد غذایی یا داروسازی فعالیت کند. در عین حال، زمینۀ اشغال متخصصان این رشته در کارخانهها (آزمایشگاه و خط تولید) فراهم است. همچنین مهندسان یا محققان صنایع غذایی ایران یا موسسات تحقیقاتی وابسته کسانی هستند که در این رشته تحصیل کردهاند.
مدیریت تولید کارخانه ها، مسئولیت فنی، مسئولیت آزمایشگاهها و … از جمله مشاغلی هستند که بر عهده این افراد قرار میگیرد. مهندسان شیمی در مکانهایی بسیار تمیز و پاکیزه که از نظر نور و صدا شرایط مناسبی دارد، مشغول به کارند. آنها با کارگرهای کارخانه ومدیر، بازرسهای وزارت بهداشت و استاندارد، مهندسان صنایع، مکانیک و غیره در ارتباطاند.
کنترل بهداشت محیط کارخانه و کارگران
کنترل کیفیت محصول و تطابق آن با استانداردهای موجود
طراحی یا تدریس در ارتباط با ایجاد واحدهای تولید
کمک در رفع مشکلات خطوط تولیدی صنایع غذایی
انجام دادن آزمایشهای مختلف و کنترل کیفی صنایع غذایی
طراحی دستگاههایی که فرایند خشک کردن را انجام می دهند (مثل غذاهای بچه که به صورت پودر تهیه میشود)
طراحی دستگاه های استریلیزه، پاستوریزه و منجمدکننده
نظارت بر همه مراحل تولید، از تهیه مواد اولیه تا بستهبندی و توزیع کالا
تایید تمام واردات (با نظر مسئول فنی) و تایید اداره کل نظارت
انجام دادن فعالیتهای تحقیقاتی برای بهبود کیفیت تولیدات غذایی
ساخت محصولات جدید، افزایش تولید، و کاهش ضایعات
بسته بندی و ارائه مشاوره علمی به واحدهای تولیدی
همکاری با گروه طراحی توسعه (مهندسان صنایع، مکانیک، برق و … ) برای طراحی دستگاه.
برای خیلیها محیط بی سر و صدا و تمیز تمام آن چیزی است که از شغلشان انتظار دارند. شغل مهندسی شیمی این ویژگی ها را دارد. ضمن اینکه طراحی و عرضه دستگاهی که محصول را با کیفیت بهتر و مصرف انرژی کمتری به بازار عرضه کند، برای بسیاری راضی کننده است.
در ایران، مهندس صنایع غذایی در واقع کار میکروبیولوژیست را انجام می دهد و به دلیل کمبود امکانات نمیتواند تمام آنچه را در طول تحصیل یاد گرفته است، به کار بگیرد.
جلوگیری از اتلاف سرمایههای ملی، باکاهش ضایعات کشاورزی (ازطریق تبدیل آنها به فراوردههای غذایی مطلوب) بسیار مهم است. در نتیجه آن، درآمد ارزی کشور هم افزایش مییابد. سلامتی انسانها در ارتباط مستقیم با محصولات غذایی سالم است. پس لازم است مهندسانی باشند تا این مسئولیتها را برعهده بگیرند و آنها را به بهترین نحو انجام دهند.
با مراجعه به دانشگاهها، کارخانههای صنایع غذایی و انجمن مهندسین شیمی ایران میتوانید اطلاعات مفیدی به دست آورید.
منبع: فرهنگنامه مشاغل