تصمیمگیری بدون شک از مهمترین مهارتهای زندگی است. بخصوص برای نوجوانان که در این مرحله از زندگی خود تصمیمهای سرنوشت ساز و انتخابهای مهمی در پیش دارند و آینده آنها در گرو این تصمیمگیریها و انتخابهاست. مواردی نظیر انتخاب رشته، انتخاب شغل و هزاران مورد دیگر که برای اخذ تصمیم، باید مهارت کافی را داشته باشید. در ادامه اشتباهات در تصمیمگیری، نحوه تصمیمگیری مطلوب و مراحل تصمیمگیری ( آموزش مهارت تصمیمگیری ) را بیان میکنیم.
مواقعی که در یک حالت هیجانی هستید و در اثر این حالت جنبههای مختلف مسئله را بررسی نمیکنید و عجولانه تصمیم میگیرید. مثلا از حرف برادرتان ناراحت شدید و تصمیم میگیرید مدتی با او صحبت نکنید.
مواقعی که کاری را به آینده موکول میکنید، بدون اینکه عواقب به تعویق انداختن آن را در نظر بگیرید. مثلا چند روز مانده به امتحان هنوز تصمیم جدی برای مرور درس نگرفتهاید و دائما به خود میگویید فعلا وقت دارم.
مواقعی که به خاطر ترس از یک مسئله یا کم اهمیت دانستن آن، تصمیم نمیگیرید. مثلا برای شرکت در یک مسابقهی ورزشی از ترس اینکه بازنده نباشید، تصمیم نمیگیرید.
مواقعی که خود را ناتوان در تصمیمگیری ببینید. مثلا موقعی که میخواهید برای شرکت در یک کلاس آموزشی ثبت نام کنید به دوستتان میگویید، اگر تو میروی من هم میآیم.
خودتان را به خوبی بشناسید.
با ارزشهای فردی و خانوادگی خود آشنا باشید.
مهارت هدفگذاری داشته باشید.
روابط بین فردی خوبی داشته باشید.
در زمینه مورد نظر آگاهی کافی داشته باشید و اطلاعات لازم را جمع آوری کنید.(مطالعه و تحقیق)
دیدگاه و ارزشهای خانواده، دوستان و رسانهها را جمعبندی و با ارزشهای خود مطابقت دهید.
در زمانهای بحرانی و موقعیتهای ویژه، ابعاد گوناگون مسئله را در نظر بگیرید و بر اساس اطلاعات موجود و ارزشهای شخصی تصمیم بگیرید تا دچار عواقب تصمیمگیری ضعیف نشوید.
بهترین تصمیم، تصمیمی است که از بررسی راهحلهای گوناگون گرفته شود و با ارزشهای شخص هماهنگ باشد.
نوشتن تمام راهحلها یا موارد ممکن برای اخذ تصمیم در زمینه مورد نظر: هر چیزی که به نظرتان مهم میرسد و هر گزینهای که برای انتخاب میتوانید داشته باشید را یادداشت کنید.
اطلاعات لازم را جمعآوری کنید: با مطالعه ، تحقیق و همچنین در نظر گرفتن ارزشهای خود و اهداف مورد نظرتان اطلاعات لازم را جمعآوری و جمعبندی کنید.
معایب و محاسن انتخاب هر راهحل را بنویسید: در این مرحله باید با توجه به اطلاعات گام دوم تمام راهحلهای خود را بررسی کنید تا به بهترین انتخاب برسید. بهترین راهحل آن است که معایب کمتر و محاسن بیشتری دارد.
تصمیم خود را بگیرید و دلایل خود را برای آن ذکر کنید: پس از اینکه بهترین راهحل را انتخاب کردید دلایل آن از جمله محاسن و چگونگی مطابقت با ارزشهای خود را بنویسید.
مواردی که برای تصمیمگیری بیان شد میتواند برای تمام تصمیمات زندگیتان کاربرد داشتهباشد. مثلا میتوانید برای تصمیمگیری در مورد انتخاب رشتهی خود استفاده کنید. امید است آموزش مهارت تصمیمگیری به شما کمک کرده باشد.