به شناخت عوامل بیماری گیاهان و روشهای مبارزه با آنها «کارشناسی گیاه پزشکی» میگویند. شغل کارشناسی گیاه پزشکی مربوط به علم کشاورزی میشود.
«گیاه پزشک» کسی است که دربارۀ بیماریها و آفات گیاهان پژوهش میکند و برای رفع آنها راه حل ارائه میدهد.
علم پژوه است: بخش عمدهای از علم گیاه پزشکی تحقیقات شخصی درباره آفتها و بیماریهاست و گردآوری اطلاعات علمی از همان ابتدا بر عهده دانشجوست.
حافظهای قوی دارد: گیاه پزشک باید اسامی تمام آفتها، حشرات، قارچها، رده بندی آنها و آفت کش ها را به زبان انگلیسی بیاموزد؛ بنابراین، بایستی حافظهای قوی داشته باشد.
روابط عمومی قوی دارد: گیاه پزشکها در زمانهای مختلف به طورمستقیم با کشاورزان و ،باغ داران روبه رو میشوند که گاه ممکن است خسارت مالی دیده باشند. نوع ارتباط آنها با این افراد بسیار مهم است.
اگر به زیست شناسی، آمار و کار عملی در آزمایشگاه و مزرعه علاقهمندید، میتوانید ابتدا مدرک کارشناسی خود را در رشته گیاهشناسی دریافت کنید و پس از آن تحصیلاتتان را تا مقطع کارشناسی ارشد گرایشهای حشرهشناسی و بیماریهای گیاهی و دکترای گرایشهای گیاه پزشکی قارچ شناسی، ویروس شناسی، نماتدشناسی گیاهی، حشرهشناسی کشاورزی و کنه شناسی ادامه دهید. فراموش نکنید که چون در این رشته واحدهای عملی زیاد است، بایستی توانایی جسمی لازم را هم داشته باشید. همچنین زبان انگلیسیتان باید قوی باشد؛ در غیر این صورت امکان جذب شما به بازار کار بسیار کم است.
ترسیدن از جانوران و به ویژه حشرات _ که گیاهپزشکان بیشتر با آنها سروکار دارند از مشکلات این شغل است. پس گیاهپزشک باید به اندازۀ کافی در این مورد شجاع باشد.
گیاه پزشکان میتوانند به عنوان کارشناس اجرایی یا تحقیقاتی در موسسههای مختلف مشغول به کار شوند. آنها در صورت ادامه تحصیل و گرفتن مدارک بالاتر، مسئولیت های بیشتر و مهمتر علمی، پژوهشی و اجرایی بر عهده میگیرند. به روزرسانی اطلاعات نیز در این رشته ضروری است. با این کار حتی اگر فرد مدرک کارشناسی داشته باشد، به خود امکان پیشرفت زیادی میدهد.
محیط کار گیاه پزشکان (آزمایشگاه) نور کافی و دمای مناسب دارد و عاری از آلودگیهای صوتی است. موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور (آفات و بیماریهای گیاهی)، سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کل کشور و ادارات منابع طبیعی استان ما از جمله مراکزی هستند که این کارشناسان را به استخدام در میآورند. اگر این کارشناسان علاقهمند به تدریس هم باشند، میتوانند علاوه بر کار پژوهشی در هنرستانها و مراکز آموزشی تدریس کنند. بنابراین، آنها جز همکاران خود با طیف وسیعی از افراد ازجمله دانش آموزان، کارآموزان، دانشجویان، کشاورزان و باغ داران در ارتباطاند.
بازدید از مزارع، باغها، انبارها و سیلوهای کشور و شناسایی آفتها
تحقیق و پژوهش در زمینه عوامل زیان آور محصولات زراعی، باغی، جنگلی و مرتعی
جمع آوری، شناسایی و رده بندی جامعه جانوران و رُستنی های ایران و بررسی تنوع زیستی آنها
تحقیق در زمینه شناخت، زیست شناسی، کارایی و تکثیر عوامل مفید برای مبارزه بیولوژیک با آفات و نگه داری منابع ژنتیکی آنها
تحقیق در زمینه شناخت، فرمول بندی، تأثیر و باقی مانده سموم کشاورزی و روشهای گوناگون سم پاشی و آزمایش سموم جدید
تحقیق در زمینه شناخت، زیست شناسی، بوم شناسی و عصاره گیری از گیاهان برای استفاده در زمینه کنترل عوامل زیان آور
تحقیق در زمینه ساخت فرمولهای مواد شمیایی که حشرات ماده در محیط پخش میکنند و موادی که در اعمال فیزیولوژیک و بیولوژیک بندپایان زیان آور کشاورزی حشرات، کنهها، عنکبوتها و … اختلال به وجود میآورند.
گیاه پزشکی شغلی یکنواخت و محدود به همکاران دائمی و همیشگی نیست و گیاه پزشکان برای شناخت بیماریها و مشکلات، سفرهای زیادی میکنند. از دیگر مطلوبیتهای این شغل، رو به پیشرفت بودن علم گیاه پزشکی است. در این راه همواره از خلاقیت شما و طرحهای جدید استقبال میشود.
به سبب تعداد زیاد دانش آموختگان این رشته، امکان جذب افرادی که تحصیلاتشان را تا مقطع دکترا ادامه دادهاند، بسیار بیشتر است.
آفات کشاورزی از بزرگترین دشمنان انسان به شمار میآیند. این آفات شامل حشرات، قارچها، موجودات ذرهبینی، علفهای هرز، نرم تنان، جوندگان و پرندگان هستند که بخش مهمی از مواد غذایی انسان را از بین میبرند. جالب است بدانید که بیشتر از یک سوم فراوردههای کشاورزی جهان طی مراحل کاشت، داشت و برداشت در اثر آفات و بیماریها و علفهای هرز از بین میروند. در اینجاست که ضرورت وجود شغل گیاهپزشکی و متخصصان این رشته مشخص میشود.
به گروههای آموزشی دانشکدههای کشاورزی، مراکز تحقیقات کشاورزی و منابع طیعی مراجعه کنید. دانش آموختگان رشته گیاه پزشکی در مقاطع مختلف تحصیلی هم راهنمایان خوبی برای شما هستند.
منبع: فرهنگنامه مشاغل